«Από τις καταστροφικές φωτιές στις πλημμύρες»: Η συγκλονιστική μαρτυρία της κ. Παναγιώτας στο Flash.gr
Είναι το πρόσωπο για το οποίο ένας ολόκληρος πλανήτης σιώπησε, μπροστά στον πόνο και τον όλεθρο που βίωνε, μαζί με όλη την Ελλάδα, τον Αύγουστο του 2021. Είναι η γυναίκα που στα 81 της χρόνια τότε, έμελλε να μείνει στην ιστορία μέσα από ένα αξέχαστο φωτογραφικό κλικ. Μια φωτογραφία που ο Guardian συμπεριέλαβε στο άλμπουμ του, ανάμεσα σε άλλες 50, για να αποτυπώσει τα 50 χρόνια της ιστορίας της Ευρώπης.
Η κυρία Παναγιώτα Νουμίδη που λίγο έλειψε να χάσει το σπίτι της από την πύρινη λαίλαπα που «κατάπιε» ολόκληρη τη Βόρεια Εύβοια, έζησε άλλη μια οδυνηρή στιγμή, τον Σεπτέμβριο του 2023. Η Κακοκαιρία Elias πλημμύρισε τα πάντα και έδωσε ένα ακόμα «χτύπημα» στο χωριό της. Η ίδια μίλησε στο Flash.gr, με το τρέμουλο στη φωνή που συνοδεύει τα χρόνια της, για όλα όσα έχει βιώσει την τελευταία τριετία...
«Δεν το επιδίωξα, αυτό που έγινε με τη φωτογραφία. Την ώρα που έφευγα εγώ, γιατί φώναζε ο άντρας μου φύγετε, φύγε, δεν ήταν καμία γυναίκα στο χωριό. Είχανε φύγει και είχα μείνει με τον άντρα μου γιατί δεν περιμέναμε ότι θα έρθει η φωτιά και θα μας κάψει. Φύγε μου λέει και την ώρα που φεύγω και γυρίζω να δω, είχαν πάρει φωτιά από πίσω ακριβώς οι ελιές και είχαν πέσει επάνω στο σπίτι, όπως είδατε κι από τη φωτογραφία και έκανα αυτήν την κίνηση... Παναγία μου!»
-Από τότε πηγαίνετε εκεί και βλέπετε αυτή την εικόνα των καμένων...
«Μην το συζητάτε. Και μετά από την καταστροφή της φωτιάς, το νερό που έριξε... καταστράφηκαν οι Γούβες. Έχουν καταστραφεί οι μισές Γούβες. Τα σπίτια... Γέμισε το ποτάμι, τα πήρε σβάρνα γιατί πέσανε τα καμένα μέσα και βουλώσανε ορισμένες περιοχές εκεί που έφευγαν τα νερά κι έκαναν μεγάλη καταστροφή».
Εφιάλτης δίχως τέλος
Η ίδια είναι βέρα «Αμπελοκηπιώτισσα» όπως μας λέει. 35 χρόνια όμως τώρα, αυτός ο τόπος έχει γίνει το δικό τους χωριό. Τους «φιλοξενεί» οκτώ μήνες τον χρόνο, μαζί με τον σύζυγό της τον κύριο Νίκο. Φεύγουν για λίγο τους κρύους μήνες του χειμώνα, τον επισκέπτονται όμως πάντα μετά τις γιορτές. Ψηφίζουν εκεί 25 χρόνια, ζουν και μοιράζονται στιγμές με τους υπόλοιπους κατοίκους. Γι' αυτό και νοιάζεται τόσο πολύ γι' αυτούς. Γι' αυτό και πόνεσε την πρώτη φορά, όταν έβλεπε τις φλόγες να καταπίνουν τα πάντα στο πέρασμά τους, αλλά και τη δεύτερη, μόλις τον Σεπτέμβριο που μας πέρασε, όταν στεκόταν ανήμπορη στο μπαλκόνι του σπιτιού της και παρακολουθούσε το καταστροφικό έργο των χειμάρρων...
«Ήρθαν όλοι οι φορείς, ήρθαν εθελοντές για να ανοίξουν τον δρόμο γιατί δεν μπορούσαμε να βγούμε... Οκτώ μέρες δεν είχαμε νερό στο μισό χωριό. Εμείς είχαμε μετά από δύο ημέρες. Και σε τρεις μέρες μας φέρανε και το ρεύμα. Δεν ταλαιπωρηθήκαμε, αλλά καταστράφηκε το χωριό. Είναι σαν να είναι ο τόπος μας. Τον αγαπάμε και τον τόπο και τους ανθρώπους».
-Πλημμύρισαν σπίτια στο χωριό;
«Αχ, σπίτια καταστράφηκαν. Καταστράφηκαν. Ξέρετε τι είναι να κατεβαίνει (το νερό) από το βουνό και να φτάσει σε ένα σημείο που φτάνουμε για την εκκλησία του χωριού και ήταν πέντε μέτρα το ύψος. Τα δέντρα σαν να τα είχε τοποθετήσει χέρι και ανάμεσα εκεί έφευγε το νερό και γέμισε όλο το χωριό και πλημμύρισε. Τα σπίτια βουλιάξανε από τα κεραμίδια μέχρι κάτω. Δεν αφήσανε τίποτα. Εμείς δεν πάθαμε τίποτα. Δίπλα μας όμως καταστράφηκαν. Βγαίναμε στη βεράντα για να δούμε τι γίνεται δίπλα και οι άνθρωποι καταστράφηκαν. Έβλεπα το νερό, πώς είναι η θάλασσα που έχει κολλήσει στην πλημμύρα... έτσι έτρεχε το νερό από το βουνό και πήρε τις μάντρες όλες και έφυγε κάτω».
-Ανησυχείτε για το χειμώνα, που είναι μπροστά μας;
«Τώρα είναι λίγο δύσκολα».
Το φωτογραφικό καρέ που έμεινε στην ιστορία
8 Αυγούστου 2021... Η Βόρεια Εύβοια φλέγεται για μέρες. Οι Γούβες, ένα μικρό γραφικό χωριουδάκι και οι κάτοικοί της, μάχονται με την πύρινη λαίλαπα... Το σκηνικό απόκοσμο... Η κυρία Παναγιώτα βλέπει τις φλόγες να πλησιάζουν στο σπίτι της... Στους κόπους μιας ζωής... Κλείνει ανήμπορη τα μάτια και βγάζει μια άηχη κραυγή... Κρατά με το χέρι της την καρδιά της, λες και θέλει να δώσει κουράγιο στον εαυτό της... Μέσα σε μια στιγμή ο χρόνος σταμάτησε να κυλά και μέσα σε κλάσματα του δευτερολέπτου, όσο διαρκεί και το κλικ της φωτογραφικής μηχανής του Κωνσταντίνου Τσακαλίδη, η γυναίκα αυτή γίνεται το πρόσωπο στο οποίο αποτυπώνεται η οδύνη, που αισθάνεται κανείς, όταν του χτυπά την πόρτα μια τραγωδία... Η κυρία Γιούλα, όπως τη φωνάζουν, δεν μπορεί να ξεχάσει...
«Ήταν μια πίκρα. Εγώ είχα χάσει τη μικρή μου αδελφή πριν 12 ημέρες. Και μετά μας ήρθε αυτό το πράγμα και τα νεύρα μου και ο οργανισμός μου ήταν κομμάτια. Φώναζα βοήθεια και ήρθαν τα παιδιά του χωριού, γιατί τα παιδιά του χωριού ήρθαν και μας σώσανε. Θα είχαμε καεί και θα είχε καεί και το σχολείο. Και ήρθαν τα παιδιά του σχολείου και γλιτώσαμε. Αλλιώς δεν προλαβαίναμε. Σε τέτοιο σημείο που ήταν τόσο μακριά τα πυροσβεστικά, να έρθουν να σώσουν εμάς».
-Πώς αισθάνεστε όταν περνάτε από αυτήν τη διαδρομή...
«Είναι πολύ, πολύ άσχημα. Μετά από τις φωτιές που γυρίσαμε, ήρθαν και με πήραν εμένα για να κάνω τα σαράντα της αδελφής μου και έπαθα κατάθλιψη. Και υπέφερα πάρα πολύ, γιατί ήταν όλα μαύρα. Όλα μαύρα. Και κάτω, είναι μια εικόνα που δεν μπορώ να την περιγράψω. Είναι απογοήτευση. Είναι δραματική η κατάσταση και τώρα που τα βλέπουμε ακόμα. Όλα είναι καμένα. Στον Όσιο Δαυίδ που πήγα πολλές φορές φέτος, δεν ήθελα να βλέπω. Ήταν όλα τα δέντρα εκεί, όλα όρθια μαύρα. Τι να πεις περισσότερο;»
ΤΙΜΕ, Daily Mail, Financial Times, έντυπα σε όλον τον κόσμο, τη φιλοξενούν στα πρωτοσέλιδά τους. Αυτή η φωτογραφία, που έκανε το γύρο του κόσμου μέσω του ελληνικού πρακτορείου SOOC και του διεθνούς πρακτορείου Bloomberg, και την οποία παρομοιάζουν με την «Κραυγή» του Έντβαρντ Μουνκ, έμελλε να σημαδέψει τη σύγχρονη ιστορία.
Χαρακτηρίστηκε από τον Guardian, ως μια από τις 50 καλύτερες φωτογραφίες των τελευταίων 50 ετών και μάλιστα φιγουράρει στο εξώφυλλο του δεύτερου μέρος του αφιερώματος του. Η λεζάντα στην ηλεκτρονική έκδοση της κορυφαίας βρετανικής εφημερίδας γράφει: «Μια γυναίκα κλαίει, καθώς η φωτιά πλησιάζει στο σπίτι της, στο ελληνικό νησί της Εύβοιας, τον Αύγουστο του 2021».
Για να κατανοήσει κανείς τη βαρύτητα αυτής της επιλογής, αρκεί να σκεφτεί πως στο πρώτο μέρος του αφιερώματος, ο Guardian είχε επιλέξει, πάλι από την Ελλάδα, τη φωτογραφία με το τανκ, λίγο πριν αυτό εισβάλει στο Πολυτεχνείο για να καταστείλει την εξέγερση των φοιτητών, κατά της Χούντας των Συνταγματαρχών...
«Είναι ταλαιπωρημένος ο τόπος. Όλος ο κόσμος έχει καταστραφεί. Δεν είναι ένα σπίτι και δύο. Είναι όλη η Βόρεια Εύβοια. Μεγάλη, μεγάλη συμφορά εκείνη, αλλά προσπαθεί ο κόσμος».
-Θα ξεχάσετε ποτέ εκείνη την ημέρα;
«Όχι, ποτέ. Μόλις είδα τη μεγάλη καταστροφή, εγώ λιποθύμησα. Με πήραν και με πήγαν τα παιδιά στο κέντρο υγείας».
-Κυρία Παναγιώτα εσείς τι εύχεστε γι αυτόν τον τόπο; Τι θέλετε για την Εύβοια που τόσο αγαπάτε;
«Να την προσέξουν, γιατί είναι ένας τόπος παραγωγικός, είναι ένας τόπος πολύ καλός. Είναι άνθρωποι σωστοί, έχουν φιλοξενία. Είμαι τόσα χρόνια εκεί και μου λένε ότι είσαι επηρεασμένη από την τοποθεσία, από τους ανθρώπους και τα λες. Δεν είναι έτσι. Είναι πάρα πολύ ωραία. Αλλά αυτά για να γίνουν, θα πρέπει να περάσουν χρόνια για να πρασινίσει ο τόπος. Αυτά θα τα δουν τα παιδιά και τα εγγόνια μας».
